عالمان و حاکمان بدکردار در آخرالزمان

عالمان و حاکمان بدکردار در آخرالزمان

عالمان و حاکمان بدکردار در آخرالزمان

 عالمان و حاکمان بدکردار در آخرالزمان

احاديث بسيارى از پيامبر(صلى الله عليه وآله) توسط سنى و شيعى روايت شده كه امت گرفتار حاكمان فاسد خواهند شد كه به ستم حكومت مى كنند . و همچنين گرفتارِ عالمان بدكردارى كه توجيه گر اعمال حاكمان هستند . احاديث اين فتنه ، قسمتى از احاديث مربوط به پيشوايان گمراه كننده است كه برخى از راويان سنى كوشيده اند كه زمان حديث را از زمان وفات پيامبر(صلى الله عليه وآله) دور كنند و با اينكه از نظر زمانى ، بصورت مطلق بيان شده سعى كرده اند كه آن را مربوط به آخر الزمان يا نزديك برپايى قيامت بدانند . نشانه هايى در آن احاديث وجود دارد كه تصريح دارد زمان آن بلافاصله پس از پيامبر است و برخى نيز دلالت دارند كه فتنه ها در آخر الزمان و نزديك ظهور امام مهدى(عليه السلام) اتفاق مى افتد .

آيات و احاديث بسيارى در نكوهش عالِمان بدكردار و حاكمان ستمگر وجود دارد كه گردآورندگان حديث ، باب هاى خاصى را براى آنها گشوده اند ، ولى هدف ما آنهايى هستند با ظهور امام زمان(عليه السلام) مرتبطند .

در مجمع الزوائد  از معاذ بن جبل آمده است كه رسول خدا فرمود : قيامت برپا نخواهد شد ، مگر وقتى كه اين گروه ها ظاهر شوند : اميران دروغگو ، وزيران بدكردار ، امينان خيانتكار ، قاريان فاسد كه شكل ظاهرى شان مانند راهبان است اما از حرام نمى پرهيزند . خداوند آنها را گرفتار فتنه اى شديد و تاريك مى كند ، مانند كسانى كه گرفتار خرافات يهوديان شدند.( در حديث واژه « تهوك » است كه اصطلاحى نبوى براى صحابه اى مى باشد كه از يهوديان تأثير پذيرفته اند. تعبير « لا تقوم الساعة … » فقط دلالت بر حتمى بودن رخدادها دارد ، نه اين كه نزديك قيامت خواهند بود اما فرمايش پيامبر در حديث بعدى « فإن أدركتموهم فصلّوا صلاتكم لوقتها » دلالت دارد كه نزديك وفات پيامبر اين رخدادها پيش مى آيد .)

تعبير ( لا تقوم الساعة حتى . . . ; قيامت برپا نخواهد شد مگر . . . ) كه در روايت است، دلالت بر حتمى بودن موضوع ندارد نه اينكه موضوع ، نزديك به قيامت اتفاق مى افتد . و اما جمله ( پس اگر در آخرالزمان بوديد، نمازتان را به موقع برپا كنيد ) در حديث بعدى دلالت دارد كه آخر الزمان نزديك وفات پيامبر(صلى الله عليه وآله) است.

روايت ابن ابى شيبه  دلالت دارد كه اين افراد هنگام ظهور مهدى(عليه السلام)مى آيند ( في آخر هذا الزمان قراء فسقة . . . )
در المنثور ابن مردويه از ابن عباس آورده است : پيامبر(صلى الله عليه وآله) پس از حجة الوداع ، حلقه درِ كعبه را گرفت و فرمود : اى مردم ! آيا نشانه هاى قيامت را به شما بگويم ؟ سلمان عرض كرد : پدر و مادرم به فدايت ! اى رسول خدا ! ما را آگاه كن ! فرمود : « ضايع شدن نماز ، گرايش به هوا و هوس و تكريم ثروتمندان از نشانه هاى قيامت است » .

سلمان پرسيد : آيا چنين خواهد شد ، اى رسول خدا ؟! فرمود : سوگند به خدايى كه جان محمد در دست اوست ! آرى، اى سلمان ! در آن هنگام ، زكات ، جريمه به شمار مى آيد و خراج ، غنيمت ! دروغگو را تصديق مى كنند و راستگو را تكذيب ! خائن را امين مى شمرند و امين را خائن ! و «رويبضه» سخن مى گويد .

پرسيدند : « رويبضه » كيست ؟ فرمود : فرد پَست و فرومايه اى كه درباره امور عمومى سخن مى گويد . (از ديگر نشانه هاى قيامت آن است كه)  منكر حق اند و از اسلام جز نام و از قرآن جز ظاهر و نشانه اى باقى نمى ماند ; قرآن را با طلا مى آرايند و مردان امتم (براى انجام كار حرام) چاق و فربه مى شوند ; با كنيزكان (= زنان فرومايه) مشورت مى شود، كودكان بر منبرها سخن مى گويند و مخاطبان زنان خواهند بود !

مساجد مانند كنيسه ها و پرستشگاه هاى يهوديان زينت داده مى شود، منبرها بلند و صف ها (و گروه ها) زياد مى شوند ، با دل هايى كه پُر از كينه و زبان هايى گوناگون و هوا و هوس هايى كه انباشته شده است .

سلمان پرسيد : اى رسول خدا ! چنين خواهد شد ؟ فرمود : سوگند به خدايى كه جان محمد در دست اوست ، آرى ! در آن زمان ، مؤمن ميان مردم ، خوارتر از كنيز است . قلبش مانند نمك در آب ، ذوب مى شود، چرا كه منكراتى را مى بيند و نمى تواند آنها را تغيير دهد . مردان ]در آميزش جنسى[ به مردان بسنده مى كنند و زنان به زنان ! چنان كه دختركان باكره خواستگار دارند ، پسركان هم خواهند داشت .

اى سلمان ! در آن وقت (= آخر الزمان) اميرانى فاسق ، وزيرانى بدكار و امينانى خيانتكار خواهند بود . نماز را ضايع مى كنند و دنباله رو شهواتند . اگر چنين اشخاصى را ديديد ، در اوّل وقت نماز برپا داريد .

اى سلمان ! در آن هنگام كسانى از شرق و مردمى از غرب مى آيند كه جسم و تنشان همچون آدم است اما دلهايشان شيطانى است . به صغير رحم نمى كنند و به كبير احترام نمى گذارند .

اى سلمان ! در آخر الزمان ، مردم به سوى بيت الحرام حج مى گزارند اما پادشاهان براى تفريح و سرگرمى ، ثروتمندان براى تجارت ، مساكين براى گدايى و قاريان (=راويان و عالِمان) براى ريا و شهرت به حج مى آيند !

سلمان پرسيد : اى رسول خدا ! چنين خواهد شد ؟! فرمود : سوگند به خدايى كه جانم در دست اوست! آرى. اى سلمان! در آخر الزمان ، دروغ زياد مى شود و ستاره دنباله دارى مى آيد ; در تجارت ، زن با شوهرش شريك مى شود و بازارها مانند هم مى شوند .

سلمان پرسيد : در چه چيزى مانند هم مى شوند ؟ فرمود : در كسادى و كمى سود !

اى سلمان ! در آخر الزمان ، خدا نسيمى را مى فرستد كه بهره اى از حيات ندارد و جان عالِمان بزرگ را مى گيرد ، چون شاهد منكرات بودند اما آن را تغيير ندادند .

سلمان پرسيد : اى رسول خدا ! چنين خواهد بود ؟! فرمود : سوگند به خدايى كه به حق محمد را مبعوث كرد ، آرى !

به رغم تصريح اين حديث و ديگر احاديث كه فساد حُكّام و علما را نزديك قيامت مى داند ، اما تعدادى از احاديث گاهى با صراحت و گاهى با اشاره مى گويند كه چنين جريانى نزديك به زمان پيامبر است ، بنابراين يا راويان ، حديث را تحريف كرده و وقت آن را در آخر الزمان قرار داده اند و يا اينكه اين پديده چند بار رخ مى دهد ، هم پس از پيامبر و هم نزديك برپايى قيامت .

تاريخ دمشق  از انس كه رسول خدا فرمود : « در جهنم آسيابى است كه عالمان بد كردار را همچون آرد خُرد مى كند »

المستطرف  از انس آورده است كه رسول خدا فرمود : « واى بر حال امتم از علماى بد كردار كه علم را ابزار تجارت مى كنند و آن را مى فروشند . خدا به تجارتشان سود ندهد ! »
در فيض القدير  آمده است : از پيامبر پرسيدند : شرورترين مردمان كيست ؟ فرمود : « عالمان بد كردار » . در  آمده : « واى بر حال امتم از عالمانِ بد كردار » .

زمان اين احاديث مطلق است و در منابع شيعه و سنى بسيار است .

اما منابع ما ( شيعيان ) احاديث صريحى در نكوهش علماى بدكردار آورده و آيات مذمت ايشان را تفسير كرده است و اين دلالت دارد كه زمان حضورشان ، پس از پيامبر تا ظهور امام مهدى(عليه السلام) است .

نمونه هايى از اين روايات را مرور مى كنيم :

كافى  از امير مؤمنان آورده است كه رسول خدا فرمود : « به زودى بر مردم زمانى خواهد آمد كه از قرآن جز خط و نشان ، و از اسلام جز اسمى باقى نمى ماند . به آن شناخته مى شوند ، در حالى كه دورترين مردم از قرآن و اسلام اند. مساجدشان آباد اما خالى از هدايت و ارشاد است . فقيهان آن زمان ، بدترين فقهاى زير آسمانند . فتنه از آنها برمى خيزد و به خودشان هم بازمى گردد . مانند حديث در ثواب الاعمال /۳۰۱ و اعلام الدين /۴۰۶ .

جامع الاخبار  آورده است كه رسول خدا فرمود : « علماى آنان بدترين خَلق خدا روى زمين اند . در اين هنگام خدا به چهار پيامد گرفتارشان مى كند : ستم سلطان ، قحطى دوران ، ظلم واليان و ستم حاكمان » .

اصحاب با تعجب پرسيدند : بت ها را هم مى پرستند ؟ فرمود : « آرى ، هر درهمى براى آنان مانند بُتى است »

خصالاز على(عليه السلام) آورده است: «آسيابى در جهنم است كه پنج گروه را خُرد مى كند. آيا نمى پرسيد كيانند ؟ » پرسيدند : اى امير مؤمنان ، كيانند ؟ فرمود: « عالمان فاجر ، قاريان فاسق ، ظالمان ، وزيران خيانتكار و سرشناسان دروغگو . در آتش جهنم ، شهرى است به نام « حصينه » . آيا نمى پرسيد در آن جا چه هست؟ » پرسيدند : اى امير مؤمنان ! چه چيزى در آن جا وجود دارد ؟ فرمود : «دست هاى بيعت شكنان».

نوادر المعجزات  از جابر جعفى فشار و ستم حاكمان ستمگر بنى اميه بر اهل بيت(عليهم السلام) و شيعيانشان را نقل كرده ومى گويد : شيعيان را در شهرها دستگير كرده ، كشتند و ريشه شان از بيخ و بُن كندند . عالِمان بد كردار به طمع مال دنيا با آنان همكارى كردند !

بحار الانوار  آيات و احاديث نكوهش عالمان بدكردار را تحت عنوان « ذم علماء السوء ولزوم التحرز عنهم » در ۲۵ حديث ، آورده است ، از جمله اينكه پيامبر فرمود : « فقيهان ، امينان رسولان خدا هستند تا وقتى كه آلوده دنيا نشده باشند » . پرسيدند : چگونه آلوده دنيا مى شوند ؟ فرمود : « با پيروى از سلطان . وقتى اين كار را كردند ، به خاطر حفظ دينتان از آنها دورى كنيد » .

نيز : « براى امتم از مؤمن و مشرك نمى ترسم . ايمانِ مؤمن ، وى را حفظ مى كند و كفر مشرك ، او را ذليل مى نمايد ، اما از منافق سخندانى مى ترسم كه آنچه را كه خوب مى دانيد ، مى گويد اما به آنچه بد مى دانيد ، عمل مى كند » ! همچنين : « بدترين شر ، عالِمان بدكردارند و بهترين خير ، عالمان نيكو رفتارند » چنان كه فرمود : « خدا به داوود وحى كرد : بين من و خودت ، عالم شيفته دنيا را قرار مده كه تو را از راه محبتم باز مى دارد . آنها راهزن بندگانى هستند كه در پى منند » .

امام باقر(عليه السلام) درباره آيه « والشعراء يتّبعهم الغاوون » فرمود : ديده ايد كسى از شاعرى دنباله روى كند ؟! آنها كسانى هستند كه براى اهداف غير دينى ، تحقيق كرده اند كه گمراه شده و گمراه كرده اند.

در كتاب احتجاج  و تفسير امام عسكرى درباره تقليد امت از عالمان بدكردار تحريفگر ، گفته اند كه به سرنوشت يهود گرفتار خواهند شد.

« هر كسى از عوام شيعه ، از چنين فقهايى تقليد كند ، مانند يهوديانى است كه خدا آنها را به سبب تقليد از فقيهان فاسق ، نكوهش كرده است . و اما اگر فقيهى ]از گناه [خويشتن دار باشد ، پاسدار دين و مخالف هوى و هوسش باشد و از دستور مولا ( خدا ) پيروى كند ، عوام بايد از وى تقليد كنند ، كه بعضى فقهاى شيعه ، نه همه آنها ، اينچنين هستند اما فقيهى كه همچون عوام فاسق ، كارهاى زشت و فحشا را انجام دهد ، هيچ چيزى را از از او قبول نكنيد » .

سپس امام باقر(عليه السلام) عالمان بدكار تحريفگر را چنين توصيف مى فرمايد :

« زيان اين گروه براى شيعيان ضعيف الايمان ، بيشتر از لشكر يزيد است كه بر حسين بن على(عليه السلام) و يارانش تاختند ! چرا كه اينان جان و مال شان را غارت شد اما عالِمان بد كردار مانند ناصبى ها در ظاهر دوستداران ما و دشمن مخالفان ما هستند اما در دلِ شيعيان ضعيف الايمان شك و شبهه مى افكنند و گمراهشان مى كنند و از هدف درست و حق ، آنها را باز مى دارند » .

بعد امام افزود كه رسول خدا فرمود : « عالمان بد امت من ، از طريق ما مردم را گمراه مى كنند ; راه را بر كسانى كه به طرف ما مى آيند مى بندند ; نام و نشان ما را بر دشمنان ما مى نهند ; القاب ما را بر مخالفان ما مى گذارند ; بر اينان درود و سلام مى فرستند ، در حالى كه سزوار لعن و نفرين اند ; ما را لعن مى كنند ، در حالى كه در كراماتى غرقيم كه خدا به ما بخشيده است ; و با صلوات و سلام خدا و فرشتگان مقرّب او ، از ستايش و درود آنها بى نيازيم » .

آنگاه امام فرمايش على(عليه السلام) را شاهد آورد : « بدترين آفريده هاى خدا ، علماى فاسدند كه سخنان باطل و بيهوده گفته و حقايق را كتمان مى كنند . خداوند در مورد اينها فرمود: «كسانى كه آيات و دلايل روشن ما را كه براى هدايت خلق فرستاديم ، پس از آنكه براى مردم در كتاب آسمانى بيان كرديم ، كتمان مى كنند . خداوند آنها را لعنت كرده و جن و انس و فرشته نيز لعن مى كنند » ( بقره/۱۵۹ )

بصائر از امام صادق(عليه السلام) نقل كرده است: « در كتاب پدرم خواندم: طبق حكم خدا، رهبران مردم دو گونه اند : پيشوايان هدايت و پيشوايان گمراهى . پيشوايان هدايت ، خواست و دستور خدا را بر خواست خود مقدّم مى دارند اما پيشوايان گمراهى ، امر خود را مقدم بر امر خدا مى دانند و حكم خويش را از حكم الله جلو مى اندازند ، چون پيرو هوى و هوس اند و با آنچه در كتاب ( قرآن ) آمده ، مخالفند » .

در تفسير امام عسكرى(عليه السلام) به نقل از على بن محمد ]امام هادى[ آمده است : « اگر بعد از غيبت قائم ، عالمانى نبودند كه به دين خدا بخوانند ، راه او را نشان دهند ، با حجت هاى الهى از دين دفاع كنند ، بندگان ضعيف الايمان را از دام ابليس و شيطان هاى سركش نجات دهند و از تله هاى نواصب بِرَهانند ، همه از دين خدا مرتد مى شدند ، اين ها عالمانى هستند كه قلوب شيعيان ضعيف الايمان را حفظ مى كنند ، همانطوركه سكاندار ، كشتى را از غرق شدن حفظ مى كند . اينان نزد خدا برترين افرادند » .

كافى  از مفضل بن عمر آورده است : ابو عبد الله(عليه السلام) به من فرمود : « دانشت را بنويس و ميان برادرانت منتشر كن . بعد از وفات ، كتاب هايت را براى فرزندانت به ارث بگذار . هرج و مرجى براى مردم پيش خواهد آمد كه جز با كتاب هاى خويش ، مأنوس نخواهند بود » .

به تلخیص و ویرایش از دانش‌نامه امام مهدی

منبع: موعود

عالمان و حاکمان بدکردار در آخرالزمان

---