انتظار ظهور – حرکت به سوی عدالت(بخش دوم)+ ویدئو مهدویت

انتظار ظهور – حرکت به سوی عدالت(بخش دوم)

عدالت مطلق

«عدالتی که ما در انتظار آن هستیم – عدالت حضرت مهدی (ع) که مربوط به سطح جهان است – با موعظه و نصیحت بدست نمی آید، یعنی مهدیِ موعودِ ملت ها نمی آید ستمگران عالم را نصیحت کند که ظلم و زیاده طلبی و سلطه گری و استثمار نکنند، با کسانی که سرمست قدرت ظالمانه هستند، نمی شود با زبان نصیحت حرف زد، با آن ها باید با زبان اقتدار صحبت کرد، آغاز دعوت پیغمبران الهی با زبان است. اما بعد از آن که توانستند طرفداران خود را گرد آورند و تجهیز کنند، آن گاه با دشمنان توحید و دشمنان بشریّت با زبان قدرت حرف می زدند.»(۷۰)
هر اندازه هم که سطح افکار بشر ارتقاء یابد و شمار افراد صالح و خیرخواه زیاد شود، باز هم افراد ستمگر و خودسر، در بین بشر وجود خواهند داشت، که طبعاً با حق و دادگری دشمن بوده، و به هیچ وجه از لجاجت خویش دست بردار نیستند. برای سرکوبی این جمعیّت چاره ای جز جنگ و خونریزی نیست، از این جهت، احادیث اهل بیت (ع) جنگ و خونریزی را قطعی دانسته اند.

خداوند متعال تصریح می کند که استفاده از نیروی قاهره برای رسیدن به این آرمان جهانی کاملاً ضروری است: لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْها.(۷۱)
پس از آنکه حضرت ظلم را ریشه کن نمود، اولین گام، برپایی عدالت است.
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالْقِسْطِ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى‏ أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوى.(۷۲)
چه زیبا امام صادق (ع) فرمودند: وَ اللَّهِ لَيَدْخُلَنَّ عَلَيْهِمْ عَدْلُهُ جَوْفَ بُيُوتِهِمْ كَمَا يَدْخُلُ الْحَرُّ وَ الْقُر؛(۷۳) عدالت آن حضرت در میان خانه های آن حضرت وارد می شود، همان گونه که گرما و سرما وارد می شود.

لکن این مهم آن زمان ملموس تر خواهد شد و درک آن به ذهن نزدیک، که بتوان روزگاری را ترسیم کرد که همراه با ظهور حضرتش تحولی اساسی در همه انسان ها به وجود آید به این معنا که جامعه بشریّت متأثر از نوعی تکامل، با تمامی وجود از زور و زورگویی متنفّر شده و به سوی عدل و عدالت روی آورد؛ روزگاری که حتی عدالت و عدم زورگویی بنا به گفته امیرالمؤمنین (ع) در حیوانات هم بارز و آشکار می گردد.(۷۴)
از مصادیق بسیار مهم برپایی عدالت در حکومت حضرت قضاوت بدون ظنّ و گمان، یعنی بر اساس قطع و یقین است!
امیرالمؤمنین علی (ع) می فرماید: لَيْسَ مِنَ الْعَدْلِ الْقَضَاءُ عَلَى الثِّقَةِ بِالظَّن‏(۷۵)

قضاوت براساس اطمینان به ظن و گمان از عدالت نیست. امر قضاوت زیرکی می طلبد که به وسیله آن بتوان از بینه غیر واقعی و یمین کاذب جلوگیری کرد که این امر مدّت ها است تعطیل مانده و کسی جز معصوم نیست که به واقع دریابد و یا حداقل با زیرکی بتواند همچون امیرالمؤمنین (ع) قضاوت نماید.
امام صادق (ع) می فرمایند: إِذَا قَامَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ حَكَمَ بَيْنَ النَّاسِ بِحُكْمِ دَاوُدَ لَا يَحْتَاجُ إِلَى بَيِّنَةٍ يُلْهِمُهُ اللَّهُ تَعَالَى فَيَحْكُمُ بِعِلْمِه‏ زماني که قائم آل محمد (ص) قيام کند به حکم داود ميان مردم حکومت مي کند، نيازي به بينه ندارد، خداوند بزرگ به او الهام مي نمايد و او به علم خود حکم مي کند.(۷۶)
در همین زمینه (عدالت) از امام امیرالمؤمنین (ع) روایت است: بِالْعَدْلِ تَتَضَاعَفُ الْبَرَكَاتُ؛(۷۷) لذا به واسطه همین عدالت است که برکتها در زمان ظهور او دو چندان می شود. خوب است به احادیثی چند، در این باره اشاره کنیم:

امام باقر (ع) : مَنْ أَدْرَكَ أَهْلَ بَيْتِي مِنْ ذِي عَاهَةٍ بَرَأَ وَ مِنْ ذِي ضَعْفٍ قَوِي.(۷۸)
امام صادق (ع) : إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهِ عُقُولَهُمْ وَ أَكْمَلَ بِهِ أَخْلَاقَهُم‏.(۷۹)
امام صادق (ع) : الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِيعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ يَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّى الْيَوْمِ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفا.(۸۰)
عَلِيُّ بْنُ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ إِذَا قَامَ الْقَائِمُ حَكَمَ بِالْعَدْلِ وَ ارْتَفَعَ فِي أَيَّامِهِ الْجَوْر.(۸۱)
نکته بسیار مهمی که پس از اینگونه روایات باید گفته شود این است که وقتی در جستجوی عدالت جامع، که بعد از ظهور ولی عصر (عج) محقق می شود، هستیم؛ باید به این سؤال پاسخ دهیم که به چه علّت عدالت را طلب می کنیم؟ آیا بدنبال عدالت در شهر حیوانات مرفّه هستیم؟ یعنی عدالتی که در خدمت مادیّات باشد و حقوق مادّی هرکس را در خدمت او قرار دهد. یا اینکه عدالت را مقدمه ی هدف بالاتری می دانیم؟
البته در دوران امام زمان (عج) «مادیّات انسان ها هم از امروز بهتر خواهد شد و فقط معنویات نیست. خدای متعال بشر را دارای دو جنبه مادّه و معنا آفریده است و کمال او هم در هر دو جنبه است، حکومت کامله و عادله الهی هم متفکل هر دو جنبه است.»(۸۲) به همین جهت عدالت، زمانی که می خواهد نیاز جنبه اصلی انسان، یعنی معنا را برطرف کند، مقدمه کمال است. «قیام پیامبران و نزول کتاب و میزان الهی، برای همین بود که مردم از فشار ظلم و تبعیض و تحمیل نجات یافته، در سایه قسط و عدل زندگی کنند و در پرتو آن نظام عادلانه، به کمالات انسانی نایل آیند.»(۸۳)

«امام زمان (عج) جامعه اش را بر این چند چیز بنا می کند :

اول بر نابود کردن و قلع و قمع کردن ریشه های ظلم و طغیان، یعنی در جامعه ای که در زمان ولی عصر صلوات الله علیه ساخته می شود باید ظلم و جور نباشد، نه اینکه فقط در ایران نباشد یا اینکه در جوامع مسلمان نشین نباشد، در همه دنیا نباشد. نه ظلم اقتصادی، نه ظلم سیاسی و نه ظلم فرهنگی و نه هیچ گونه ستمی در آن جامعه دیگر وجود نخواهد داشت. باید استثمار و اختلاف طبقاتی و تبعیض و نابرابری و زورگویی و گردن کلفتی و قلدری از عالم ریشه کن شود.»(۸۴) يُطَهِّرُ الْأَرْضَ مِنْ كُلِّ جَوْرٍ وَ ظُلْم.(۸۵)
ظلم در تاریخ بشر از زندگی حضرت آدم علیه السلام تا امروز وجود داشته و هیچ گاه به طور جهانی و عالمگیر از بین نرفته است. از دست آوردهای بزرگ انقلاب مهدوی، نوآوری حضرت مهدی (عج) در نابودی کامل ظلم در سراسر زمین و در همه کشورها و شهرهای جهان است از آرمان های بزرگ انبیای الهی و اوصیای آنان و مجموعه بشریّت در زندگانی اجتماعی سیاسی از بین بردن ظلم و نابودی ستم بوده است. این هدف مقدس در انقلاب شکوهمند مهدوی در حدّ نهایی و کامل تحقق خواهد یافت. هیچ یک از پیامبران و اوصیای آنان حتی پیامبر اسلام (ص) و امام علی (ع) توفیق نیافتند ظلم را در مقیاس جهانی از بین ببرند. امام رضا (ع) اینگونه خبر از مرگ ظلم می دهند: يُطَهِّرُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ مِنْ كُلِّ جَوْرٍ وَ يُقَدِّسُهَا مِنْ كُلِّ ظُلْم.(۸۶)
کسانی را که حضرت برای ریشه کن کردن ظلم باید با آنها مبارزه کند؛ به سه دسته کلی می توان تقسیم کرد .

۱٫ راحت طلبان : 

شخص راحت طلب دین را به گونه ای توجیه و تحریف می کند که با رفاه او در تزاحم نباشد و بیشتر به دنبال احکام ساده و بدون دردسر است که دنیای او به خطر نیفتد. این گروه برای راحت طلبی حاضرند هرگونه بدعتی را داخل دین کنند.
امام باقر (ع) می فرمایند : يُمِيتُ اللَّهُ بِهِ وَ بِأَصْحَابِهِ الْبِدَعَ وَ الْبَاطِلَ كَمَا أَمَاتَ السُّفَهَاءُ الْحَقَّ حَتَّى لَا يُرَى‏ أَيْنَ الظُّلْم.(۸۷)
فرقه ضاله بهائیت یکی از مصادیق بارز این گروه می باشد.

۲٫ جمود اندیشان : 

به هنگام تحجر، اندیشه ها و رفتار اجتماعی نه تنها از بین نرفته بلکه در اشکال نو ظهور جلوه های دیگری می یابد. امام که احیاگر دین است در همه مسائل فکری و کاربردی اسلام به دگرگونی های وسیعی دست می زند و دستوراتی را که در طی روزگاران دراز بر توده مردم پنهان مانده و مردم ناشیانه به آن عمل می کنند آشکار می سازد و تمام ظاهرگرایان و جمود اندیشان همچون فرقه منفور وهابیّت را به کیفر اعمال زشتشان می رساند.
امام باقر (ع) می فرمایند: إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ اسْتَقْبَلَ مِنْ جَهَلَةِ النَّاسِ أَشَدَّ مِمَّا اسْتَقْبَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ مِنْ جُهَّالِ الْجَاهِلِيَّةِ فَقُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص أَتَى النَّاسَ وَ هُمْ يَعْبُدُونَ الْحِجَارَةَ وَ الصُّخُورَ وَ الْعِيدَانَ وَ الْخُشُبَ الْمَنْحُوتَةَ وَ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ أَتَى النَّاسَ وَ كُلُّهُمْ يَتَأَوَّلُ عَلَيْهِ كِتَابَ اللَّهِ وَ يَحْتَجُّ عَلَيْهِ بِه‏.(۸۸)

۳٫ کافران و منافقان : 

در طول تارخ اسلام افرادی از منافقان با سوء استفاده از آزادی های اسلامی و با تظاهر به شعائر اسلامی از امکانات جامعه ی مسلمانان استفاده کرده اند.
در حکومت مهدی (عج) نیز اینگونه افراد در صدد نفوذ در حکومت و جامعه اسلامی بر می آیند ولی ذکاوت امام و قدرت ایشان جایی برای دست اندازی منافقان نمی گذارد و امام شدیداً جامعه را از وجود این کافران و منافقان پاک می کند. إِذَا قَامَ الْقَائِمُ حَكَمَ بِالْعَدْلِ وَ ارْتَفَعَ فِي أَيَّامِهِ الْجَوْر.(۸۹)

خلاصه این بحث آنکه بنابر گزارش صریح و روشن روایات ائمه معصوم علیهم السلام با ظهور حضرت مهدی (عج) زمین از ظلم پاک می شود و ستم نابود می گردد و هیچ اثری از ظلم مشاهده نخواهد شد در نتیجه با مرگ ظلم در سراسر زمین، نوآوری شگفت انگیز بزرگی روی خواهد داد و قلب ها برای پذیرش حق و حرکت به سوی کمال آماده خواهد شد.
«دومین خصوصیت جامعه ایده آلی که امام زمان (عج) آن را می سازد، بالا رفتن سطح اندیشه انسان است، هم اندیشه علمی و هم اندیشه اسلامی انسان.»(۹۰) يَمْلَأُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ الْأَرْضَ نُوراً بَعْدَ ظُلْمَتِهَا وَ عَدْلًا بَعْدَ جَوْرِهَا وَ عِلْماً بَعْدَ جَهْلِهَا.(۹۱) سراسر عالم را از دانایی بهره مند می سازد پس از آنکه به جهل گرفتار شده است. «یعنی در دوران ولی عصر شما باید نشانی از جهل و بی سوادی و فقر فکری و فرهنگی در عالم پیدا نکنید. آنجا مردم می توانند دین را به درستی بشناسند و این، همچنانی که همه می دانید، یکی از هدف های بزرگ پیامبران بوده که امیرالمؤمنین این را در خطبه نهج البلاغه شریف، بیان کرده است «وَ يُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُول‏»(۹۲) در روایات وارد شده است که وقتی ولی عصر ظهور می کند، زنی در خانه می نشیند و قرآن را باز می کند و از متن قرآن حقایق را استخراج می کند.(۹۳) و می فهمد یعنی چه. یعنی آنقدر سطح فرهنگ اسلامی و دینی بالا می رود که همه افراد انسان و همه افراد جامعه و زنانی که در میدان اجتماع هم بر فرض شرکت نمی کنند و در خانه می نشینند؛ آن ها هم می توانند فقیه باشند، دین شناس باشند. می توانند قرآن را باز کنند و خودشان حقایق دین را از آن بفهمند و شما ببینید که در جامعه ای که همه مردان و زنان در سطوح مختلف قدرت فهم دین و استنباط از کتاب الهی را دارند، این جامعه چقدر نورانی است و هیچ نقطه ای از ظلمت در این جامعه دیگر نیست، این همه اختلاف نظر و اختلاف رویه دیگر در آن جامعه معنایی ندارد.»(۹۴)
براساس همین تلاش ها و بسترسازی ها است که امام صادق می فرمایند: الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِيعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ يَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّى الْيَوْمِ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفا.(۹۵)

«خصوصیت سومی که جامعه امام زمان (عج) – جامعه مهدوی – داراست اینست که در آن روز همه نیروهای طبیعت و همه نیروهای انسانی خارج می شود، چیزی در بطن زمین نمی ماند که بشر از آن استفاده نکند. این همه نیروهای معطّل طبیعی، این همه زمین هایی که می توانند انسان را تغذیه کنند. این همه نیروهای کشف نشده مانند نیروهایی که قرن ها در تاریخ بود، مثلاً نیروی اتم، نیروی برق و الکتریسیته؛ قرن ها بر عمر جهان می گذشت و این نیروها در بطن طبیعت بود، امّا بشر آن را نمی شناخت بعد به تدریج استخراج شد؛ همه نیروهای بی شماری که از این قبیل در بطن طبیعت هست، در زمان امام زمان (عج) استخراج می شود»(۹۶)

امام صادق (ع) در مورد وضعیت شکوفایی زمین در انقلاب مهدوی چنین می فرمایند: تُظْهِرُ الْأَرْضُ كُنُوزَهَا حَتَّى تَرَاهَا النَّاسُ عَلَى وَجْهِهَا.(۹۷)
جالب اینجاست که حتی حیوانات هم در آن روزگار از امام زمان (عج) و یارانش فرمان می پذیرند؛ كَأَنِّي بِأَصْحَابِ الْقَائِمِ وَ قَدْ أَحَاطُوا بِمَا بَيْنَ الْخَافِقَيْنِ لَيْسَ مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلَّا وَ هُوَ مُطِيعٌ لَهُمْ حَتَّى سِبَاعُ الْأَرْضِ وَ سِبَاعُ الطَّيْرِ تَطْلُبُ رِضَاهُمْ فِي كُلِّ شَيْ‏ءٍ حَتَّى تَفْخَرَ الْأَرْضُ عَلَى الْأَرْضِ وَ تَقُولَ مَرَّ بِي الْيَوْمَ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِم.(۹۸)
در زمان امام مهدی (عج) و به برکت حکومت حق، آسمان نیز برکاتش را فرو می فرستد و باران رحمت الهی در سطح مطلوب و مناسب می بارد. امام علی (ع) می فرمایند: لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا لَأَنْزَلَتِ السَّمَاءُ قَطْرَهَا؛(۹۹) همچنی ایشان در حدیث دیگری در توصیف عصر ظهور فرمودند: تُنْزِلُ السَّمَاءُ بَرَكَتَهَا.(۱۰۰)

یکی از نتایج استفاده از نیروهای طبیعت و آن هم استفاده علمی (با توجه به آشکار شدن بیست و هفت حرف علم) پایان آفات و بیماری ها است. سلامتی و عافیت نعمت بزرگ الهی است و قدرت بدنی و روحی زیربنای اطاعت انسان از خدای متعال است. بدن سالم توانایی انجام وظائف و فرمان برداری دارد. خداوند هرگونه آفت و بیماری را در گام نخست از اصحاب حضرت مهدی (عج) برمی دارد. امام باقر (ع) در زمینه سلامتی در آن دوران فرمودند : مَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي مِنْ ذِي عَاهَةٍ بَرَأَ وَ مِنْ ذِي ضَعْفٍ قَوِي.(۱۰۱)
«خصوصیت دیگر اینست که محور در دوران امام زمان (عج) فضیلت و اخلاق است. هرکس دارای فضیلت و اخلاق بیشتر است، او مقدم تر و جلوتر بوده است.
جامعه ای که در آن تقوا و فضیلت و گذشت و ایثار و برادری و مهربانی و یک رنگی اصل و محور است، یک چنین جامعه ایست که مهدی موعود ما و امام زمان (عج) و محبوب تاریخی دیرین ما که هم اکنون در زیر همین آسمان و بر روی همین زمین زندگی می کند و در میان انسان ها هست به وجود خواهد آورد و تأمین خواهد کرد»(۱۰۲)
قرآن کریم و تعالیم اهل بیت علیهم السلام بر رشد اخلاقی و معنوی بشر تأکید زیادی انجام داده زیرا یکی از مهمترین عوامل رشد و تعالی انسان به سوی هدف بلند خلقت همان اخلاق نیکو می باشد. پیغمبر اکرم (ص) هدف از بعثت خود را تکمیل مکارم اخلاق می شمرد.(۱۰۳) و قرآن نیز آن بزرگوار را بهترین الگوی رفتاری برای همه مردم معرفی می کند.(۱۰۴) حکومت امام مهدی (عج) که حکومت خدا و ارزشهای الهی بر جهان است، ترویج ارزشهای اخلاقی را در رأس برنامه های خود قرار خواهد داد.
در روایت آمده: إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهِ عُقُولَهُمْ وَ أَكْمَلَ بِهِ أَخْلَاقَهُم‏.(۱۰۵)

بنابر این در حکومت اخلاق محور آخرالزمان، همه کشش ها به سوی فضیلت ها است و اینگونه است که ارزشهای و انسانی همه جائی و عالم گیر می شود.
یکی دیگر از مهم ترین اهداف امام زمان (عج) برای تشکیل حکومت، گسترش دین مبین اسلام است. «انتظار فرج، یعنی انتظار حاکمیت قرآن و اسلام.»(۱۰۶)
اسلام آخرین و کامل ترین دین الهی است و پیامبر اسلام (ص) آخرین رسول خداست. دین اسلام تنها دینی است که سه ویژگی و امتیاز خاص دارد: جامع، جهانی، جاویدان. در عصر ظهور حضرت مهدی (عج) اسلام به همه قاره های جهان و تمام کشورها و شهرها و خانه های سراسر گیتی خواهد رسید و تنها دین اسلام بر همه کره زمین خواهد بود.
امام حسن مجتبی (ع) از پدر خویش امیرالمؤمنین امام علی ابن ابی طالب (ع) نقل کرده اند که فرمودند: يُظْهِرُهُ عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ حَتَّى يَدِينُوا طَوْعاً وَ كَرْها؛(۱۰۷) ابوالمقداد گفته است که امام باقر (ع) در تفسیر آیه لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُون؛(۱۰۸) فرمودند: يَكُونُ أَنْ لَا يَبْقَى أَحَدٌ إِلَّا أَقَرَّ بِمُحَمَّد.(۱۰۹)

در روایت دیگری آمده که امام صادق (ع) آیه لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْها(۱۱۰) را قرائت نمود و در تفسیر آن فرمود: إِذَا قَامَ الْقَائِمُ لَا يَبْقَى أَرْضٌ إِلَّا نُودِيَ فِيهَا شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه.(۱۱۱)

در احادیث مذکور بی هیچ تردید و ابهام و به روشنی و صراحت از تحقق جهانی شدن اسلام در عصر ظهور خبر داده شده است. بنابراین قطعاً در پایان تاریخ جهان، دین اسلام در سراسر گیتی گسترش خواهد یافت و دارای بیشترین پیروان در جهان خواهد شد و عموم مردم جهان به اسلام ناب محمدی و اسلام راستین شیعی روی خواهند آورد. گذشت، که اسلام سه خصوصیت ویژه دارد که یکی از آن ها جهانی بودن است. با این وجود هیچگاه نه در تاریخ اسلام بلکه در تاریخ زندگانی بشر حکومت واحد جهانی برقرار نشده است. به همین دلیل یکی از نوآوری های بزرگ انقلاب مهدوی تشکیل حکومت جهانی است. دولت جضرت مهدی (عج) جهانی خواهد بود و رهبری و زمام داری و حکومت و نفوذ سیاسی آن حضرت نامحدود و فراگیر است. براساس احادیث متعدد از حضرات معصوم (ع)، نفوذ سیاسی قائم (عج) تمام دنیا را خواهد گرفت و وعده ی الهی در جهانی شدن اسلام با حکومت اسلامیِ جهانی تحقق خواهد یافت.
پیامبر اکرم حضرت محمد (عج) در معرفی ائمه اطهار فرموده اند: وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ الَّذِي يَفْتَحُ اللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى يَدَيْهِ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغارِبَهَا.(۱۱۲)

وظیفه منتظران

بدون شک بهترین مرجع برای یافتن پاسخ به این پرسش که وظیفه منتظران یا همان اعضای جنبش عدالتخواهان جهانی، در عصر غیبت چیست؛ باید روایات ائمه اطهار علیهم السلام باشد. چراکه آنان کشتی نجات شیعیان هستند و صد البته از راهنمایی یاران خود در چنین امر مهمی غافل نمی شوند.
ابو بصير از حضرت صادق (ع) روايت ميكند كه روزى فرمود: آيا شما را از چيزى مطلع نگردانم كه خداوند عمل بندگانش را جز بوسيله آن؛ نميپذيرد؟ من گفتم: بفرمائيد بدانيم آن چيست؟ فرمود: آن گواهى دادن بيگانگى خدا و رسالت محمد صلّى اللَّه عليه و آله و اعتقاد بآنچه خدا فرموده و دوستى ما و بيزارى از دشمنان ما ائمه و تسليم در برابر آنها و پارسائى و كوشش در امر دين و صبر و انتظار براى ظهور قائم ماست.

سپس فرمود: إِنَّ لَنَا دَوْلَةً يَجِي‏ءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَة.(۱۱۳)
در زمینه وظیفه منتظران و فراهم ساختن زمینه های ظهور حضرت همه حقایق در واژه انتظار نهفته است. از اینرو مهم ترین وظیفه ای که در روایات وارد شده، انتظار فرج است. أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَج؛(۱۱۴) همچنین شخصی از امام صادق (ع) پرسید : چه می گویید درباره کسی که دارای ولایت ائمه است، انتظار ظهور حکومت حق را می کشد و در این حال از دنیا می رود؟
امام پاسخ دادند: هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ. سپس حضرت لحظه‏اى سكوت كرد. و آنگاه فرمود: هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّه(۱۱۵)‏ (ص)
انتظار فرج را می توان به هفت بخش اصلی که وظایف منتظران در آن خلاصه می شود، تقسیم کرد.

الف) معرفت امام معصوم

قبل از پرداختن به بحث معرفت امام زمان (عج) یابد این نکته را یادآوری کرد که «هرچند اعتقاد به حضرت مهدی (عج) یک آرمان والاست و در آن هیچ شکی نیست؛ اما نباید مسأله را فقط به جنبه آرمانیِ آن ختم کرد – یعنی به عنوان یک آرزو در دل، و یا حداکثر در زبان، یا به صورت جشن – نه این آرمانی است که باید به دنبال آن عمل بیاید»(۱۱۶)
معرفت اولین شرط انتظار است. تا انسان میهمان خود را نشناسد و از خصوصیات او خوب مطلع نباشد منتظر او نخواهد شد. تنها هنگامی انسان در انتظار کسی می نشنید که او را خوب بشناسد؛ اما اگر انسان کسی را نشناسد و داند که آن شخص خواهد آمد، برایش اهمیتی نخواهد داشت و منتظر او نخواهد ماند. در مورد انتظار امام زمان (عج) هم همینگونه است.
در باب ضرورت معرفت امام در روایات و آثار شیعه مطالب بسیاری موجود است. شاید همه ما به این روایت برخورد کرده باشیم؛ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة.(۱۱۷)

بنابر این اولین شرط انتظار ایجاد معرفت نسبت به امام زمان (عج) است و طبیعی است که هر مقدار معرفت انسان نسبت به امام زمان (عج) بیشتر باشد، انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و برای وجود حضرت تشنه تر می شود.
اولین قدم برای معرفت امام عصر (عج)، شناخت ایشان می باشد. شناخت امام زمان (عج) دوگونه است. گونه اول شناخت تاریخی وجود آن حضرت است، مانند اینکه امام دوازدهم است و تاریخ ولادتش در چه سالی است و مانند این ها. برای بدست آوردن این نوع شناخت سه راهِ نص، کرامت و سیره عملی را ذکر کرده اند که برای تحقیق در این زمینه کتاب های بسیاری وجود دارد.

امّا نوع دیگر شناخت امام زمان (عج) شناخت مقام نورانیّت آن حضرت است که این شناخت، ظرفیت و لیاقت زیادی می خواهد. در حقیقت اصحاب خاص امام زمان (عج) کسانی هستند که آن حضرت را به همین مقام نورانی شناخته اند. حضرت رسول اکرم می فرمایند: أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ نُورِي؛(۱۱۸) كُنْتُ نَبِيّاً وَ آدَمُ بَيْنَ الْمَاءِ وَ الطِّين‏؛(۱۱(ص)) «کسی که اعتقاد به این مسأله دارد، چون با مرکز تفضلات الهی و نقطه اصلی و کانون شعاع رحمت حق، رابطه ای روحی برقرار می کند، توفیق بیشتری برای برخورداری از وسائل عروج روحی و تقرّب الی الله دارد. به همین خاطر است که اهل معنا و باطن، در توسلات معنوی خود، این بزرگوار را مورد توجه و نظر دائمی خود قرار می دهند و به آن حضرت توسل می جویند و توجه می کنند. نفس پیوند قلبی و تذکر و توجه روحی به آن مظهر رحمت و قدرت و عدل حق تعالی، انسان را عروج و رشد می دهد و وسیله پیشرفت انسان را – روحاً و معناً – فراهم می کند. این یک میدان وسیع است. هرکس که در باطن و قلب و دل و جان خود، با این بزرگوار مرتبط باشد، بهره خودش را خواهد برد. البته، توجه به کانون نور، باید توجه حقیقی باشد. لقلقه زبان در این زمینه تأثیر چندانی ندارد. اگر انسان، روحاً متوجه و متوسل شد و معرفت کافی برای خود به وجود آورد، بهره خودش را خواهد برد و این یک میدان فردی و تکامل شخصی و معنوی است.»(۱۲۰)

برای آگاهی و آشنایی از مقام عظیم امامت و حصول معرفت به نورانیت ایشان علاوه بر دقت در ادعیه و زیاراتی همچون زیارت جامعه کبیره، مطالعه کتاب مبانی معرفتی مهدویت نوشته استاد اصغر طاهرزاده پیشنهاد می گردد.
بحث دیگری که در رابطه با معرفت باید مطرح شود، داستانِ محبت است. محبت به امام زمان (عج) وظیفه دیگری است که منتظران باید آن را در خود ایجاد کنند و افزایش دهند. روشن است که تا انسان از میهمان خوشش نیاید و نسبت به او محبت نداشته باشد هرچند او را بشناسد نمی تواند واقعاً منتظر آمدن او باشد، اگر انسان نسبت به میهمان خود حالت ناخرسندی داشته باشد چگونه می تواند منتظر قدم او باشد (نمی شود انسان مشتاق آمدن چیزی باشد که علاقه به دیدار او ندارد) و خود را برای پذیرایی از او آماده کند. در نتیجه تازمانی که محبت به امام زمان (ع) در وجود انسان شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، نمی تواند به وظایف منتظران واقعی عمل نماید.
خداوند در قرآن کریم به محبت در قلوب مؤمنان توجه اساسی نموده است. يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَه‏.(۱۲۱)

هدف ما منتظران اینست که بتوانیم جزء یاران مهدی (عج) باشیم. پس برای اینکه شرائط ثبت نام در این گروه را بدانیم، باید با خصوصیات یاران ایشان آشنا باشیم. در همین زمینه (محبت) روایتی از امام صادق (ع) است که می فرمایند: يَتَمَسَّحُونَ بِسَرْجِ الْإِمَامِ يَطْلُبُونَ بِذَلِكَ الْبَرَكَة؛(۱۲۲) برای تبرک، بر زین اسب امام (عج) دست می کشند. چراکه دل های اینان سرشار از محبت صاحب الزمان (عج) است و واسطه فیض خویش را به خوبی شناخته اند و به جهت همین عشق، آنان در میدان رزم، مولای خویش را مانند نگینی دربر می گیرند و با جان خویش حلقه حفاظتی از ایشان، تشکیل می دهند. يَحُفُّونَ بِهِ يَقُونَهُ بِأَنْفُسِهِمْ فِي الْحُرُوبِ وَ يَكْفُونَهُ مَا يُرِيد.(۱۲۳)

اکنون باید فاصله میان خود و یاران او را نگاه کنیم. ما نه از جان و مال، حتی از وقت خود هم، برای ایشان، برای فرج ایشان، که فرج خودمان می باشد،(۱۲۴) سهمی قرار نداده ایم.
ایجاد سنخیت با امام زمان (عج) هم، یک وظیفه بسیار مهم دیگر است که به واسطه شناخت و معرفت و محبت به امام زمان (عج) و از طریق تقویت ایمان و تقوا و فضایل اخلاقی و درجات معنوی حاصل می شود. منتظران واقعی وضعیت روحی و فکری و عمل خود را به گونه ای سامان می دهند که سنخیت کاملی با امام زمان (عج) داشته باشد. طبیعی است که هرچه محبت به امام زمان (عج) بیشتر شود، سنخیت بیشتری حاصل می شود و نتیجتاً محبت آن حضرت (عج) به انسان نیز بیشتر خواهد شد.

سنخیت با امام زمان (عج) تنها در مسایل فردی نیست بلکه این سنخیت باید هم از جهت پرواپیشگی و نزدیک شدن به مقام عصمت آن حضرت و اصلاح نفوس و هم از جهت سنخیت با حکومتی که قرار است امام زمان (عج) تأسیس کند، باشد. «امام زمان (عج) در دعای ندبه می خوانید که در مقابل فسق و عدوان و طغیان و نفاق مقابله می کند و نفاق و طغیان و عصیان و شقاق و دودستگی را ریشه کن و ازاله می کند. ما هم باید در جامه مان امروز در آن جهت حرکت کنیم و پیش برویم. این است آن چیزی که ما را به امام زمان (عج) از لحاظ معنوی نزدیک خواهد کرد و جامعه ما را به جامعه ولی عصر (عج)، آن جامعه ی مهدویِ علویِ توحیدی، نزدیک و نزدیک تر خواهد کرد»(۱۲۵)
آخرین نکته ای که اینجا باید مطرح شود، بحث دعا و ارتباط با امام زمان (عج) است. منتظر واقعی هر لحظه انتظار محبوب را می کشد و از خدا می خواهد که هرچه زودتر او را برساند. بنابراین دعای فراوان برای فرج حضرت از وظایف همیشگی منتظر ایشان می باشد. رسول اکرم می فرمایند: الدُّعَاءُ سِلَاحُ الْمُؤْمِن‏.(۱۲۶)

«آن مردمی که می نشینند راز و نیاز می کنند، دعای نـدبـه را با توجـه می خواننـد و زیارت آل یاسیـن را زمزمه می کننـد و می نالنـد، می فهمنـد چه می گوینـد. آن ها حضـور این بزرگـوار را حس می کنند ولی ظاهر نشده و غایب است.»(۱۲۷) اگر انسان محبوب خویش را نیابد سعی می کند نبود محبوب خویش را از طرق دیگر مانند تلفن و نامه جبران نماید تا اگرچه به ملاقات او موفق نشده است دست کم ارتباط ضعیفی با او داشته باشد. همچنین منتظر امام زمان (عج) وقتی موفق به زیارت آن حضرت نمی شود از طریق خواندن دعای ندبه – که البته «فقط خواندن دعای ندبه کافی نیست، درس گرفتن و فهمیدن آن لازم است»(۱۲۸) – و همچنین زیارت آل یاسین، دعای عهد که از طرف بزرگان، بسیار توصیه شده است ونیز از طریق رفتن به مسجد مقدس جمکران ارتباط خود را با آن حضرت حفظ می کند.

همچنین یاد کردن از محبوب، عادت دیرینه منتظران عاشق است که چندی منتظر محبوب خویش هستند امّا پس از مدت ها انتظار نتوانسته اند او را ببینند، لذا حال خود را با یاد او و نام او آرام می کنند. به یاد آوردن امام عصر (عج) و عنایت او به شیعیان با ذکر احادیث، کرامات، مقام امام و عنایت امام به شیعیان وظیفه ای است که منتظران واقعی احساس می کنند و بدین طریق همواره نام و یاد آنحضرت را زنده نگه می دارند. مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای حفظه الله که خود اسوه ای در تقوا و اخلاق می باشند، می فرمایند: «در شبانه روز یک ساعت را برای خودتان و خدای خودتان قرار بدهید. از کار و اشتغالات گوناگون، خود را بیرون بکشید؛ با خدا و اولیای خدا و با ولی عصر (عج) مأنوس بشوید.»(۱۲۹)

ب) ایمان به امامتِ رهبری الهی و عدالت پیشه 

«انتظار فرج معنایش اینست که انسان در هر وضعی که هست به آن وضع قانع نباشد و بخواهد به وضع بهتری و برتری دست پیدا کند. بالاترین اوضاع هم ظهور حضرت بقیة الله ارواحنا فداه و تشکیل محیط عدل واقعی و کامل الهی و اسلامی در سرتاسر عالم است، که ان شاء الله به برکت وجود آن بزرگوار تحقق خواهد یافت. این اتفاق خواهد افتاد و واقع خواهد شد، زیرا وعده ی الهی است.»(۱۳۰) قرآن از این واقعه بزرگ خبر داده و فعل ماضی را برای این مستقبل حتمی الوقوع آورده. لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْها.(۱۳۱)
بنابر این می توان یکی از بزرگترین وظیفه منتظران فرج را ایمان به چنین مسئله حتمی الوقوعی به حساب آورد. چرا که به واسطه همین ایمان – آنچنان که خواهد آمد – امید و نتیجتاً حرکت تعقیب می شود.

توضیح اینکه امامت و رهبری، از ارکان اسلام و محور همه کارها، اعم از عبادی و غیر عبادی است و به تعبیر رسای امیرالمؤمنین (ع) امام همچون محور سنگ آسیاب است، مَحَلُّ الْقُطْبِ مِنَ الرَّحَى؛(۱۳۲) اعتقاد به این امر موجب شد که مسلمانان صدر اسلام با پیروی از پیامبر (ص) و با بکار بستن اوامر و پرهیز از نواهی او، تمدن بزرگ اسلامی را پی ریزی کنند، چنان که خداوند به آنان فرموده بود: وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا؛(۱۳۳) بعد از رسول خدا (ص) شیعیان مکلف اند که با اهل بیت نیز چنین باشند. به همین جهت یاران حضرت حجت (عج) در بالاترین حدّ اطاعت پذیری از امام خویش اند و اطاعت اینان نه از روی اجبار بلکه عاشقانه و از روی ایمان است.
ایمان قوی آنان حکم می کند، تا زمانی که خداوند راضی نشود دست از شمشیرها برندارند، لَا يَكُفُّونَ سُيُوفَهُمْ حَتَّى يَرْضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَل؛(۱۳۴) وتنها این افراد باایمان هستند که درزمان غیبت ثابت قدم می مانند، هُوَ الَّذِي يَجْرِي فِيهِ سُنَنُ الْأَنْبِيَاءِ بِالتَّعْمِيرِ وَ الْغَيْبَةِ حَتَّى تَقْسُوَ قُلُوبٌ لِطُولِ الْأَمَدِ وَ لَا يَثْبُتَ عَلَى الْقَوْلِ بِهِ إِلَّا مَنْ كَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي قَلْبِهِ الْإِيمَانَ وَ أَيَّدَهُ بِرُوحٍ مِنْه‏؛(۱۳۵)
خداوند در مورد چنین افرادی می فرماید: أَلا إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون‏؛(۱۳۶) همانطور که در آیه دیگری اهل ایمان را اینگونه معرفی می کند: إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون؛(۱۳۷) و در جای دیگری عدم ترس و ناامیدی را نتیجه پیروی از خدای متعال می داند، فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون.(۱۳۸)
با توجه به این سلسله آیات که در آن لوازم شجاعت از خصائص مؤمنین شمرده شده، می توان این نکته را برداشت کرد که یکی از نتایج ایمان، شجاعت است و به همین دلیل صفتی که به صراحت در روایات برای اصحاب امام زمان (عج) برشمرده شده، شجاعت است.
شجاعت صفتی ذاتی است و لوازمی دارد که با وجود آن لوازم این صفت نیز حاصل می شود. یاران حضرت مهدی (عج) همه لوازم شجاعت را در خود جمع کرده اند که در اینجا به برخی از آن ها اشاره می شود:

۱) ترسو نبودن : 

ترس از خصلت های مذموم است و از ضعف ایمان و ناتوانی نفس نشأت می گیرد. شِدَّةُ الْجُبْنِ مِنْ عَجْزِ النَّفْسِ وَ ضَعْفِ الْيَقِين‏؛(۱۳۹) به همین دلیل است که یاران مهدی (عج) که قلبشان مالامال از عشق به خدا و یقین، به روز جزاء و یاری پروردگار است؛ از هیچ کس هیچ هراسی به دل راه نمی دهند.

۲) عشق به شهادت : 

آرزوی شهادت یکی از راه های شناخت افراد باایمان و راستگو از دیگران است. چنان که خداوند خطاب به یهودیان فرمود: يا أَيُّهَا الَّذينَ هادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِياءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صادِقين.(۱۴۰)
انسان مؤمن نه تنها از مرگ واهمه ندارد، بلکه چون مرگ را پلی برای ورود به آن جهان می داند، دوست دارد هرچه زودتر از آن بگذرد تا وعده های خداوند را ببیند. حضرت علی (ع) درباره ی چنین مؤمنانی می فرماید: لَوْ لَا الْأَجَلُ الَّذِي كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ لَمْ تَسْتَقِرَّ أَرْوَاحُهُمْ فِي أَجْسَادِهِمْ طَرْفَةَ عَيْنٍ شَوْقاً إِلَى الثَّوَابِ وَ خَوْفاً مِنَ الْعِقَاب؛(۱۴۱) یاران حضرت مهدی که مؤمنان واقعی هستند، (عج) ایمان به راه و هدف آن حضرت دارند، به او عشق می ورزند و همه هستی شان فانی در وجود اوست و عاشق شهادت در راه وی هستند. يَدْعُونَ بِالشَّهَادَةِ وَ يَتَمَنَّوْنَ أَنْ يُقْتَلُوا فِي سَبِيلِ اللَّه‏.(۱۴۲)

۳) قوّت قلب : 

یکی دیگر از نشانه های شجاعت قوت قلب است. این خصلت نیز در یاران مهدی (عج) وجود دارد و در روایات مختلف از آن به قلب آهنین تعبیر شده است. وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَلَا يَبْقَى مُؤْمِنٌ إِلَّا صَارَ قَلْبُهُ أَشَدَّ مِنْ زُبَرِ الْحَدِيد؛(۱۴۳) تشبیه قلب به پاره های آهن یا به قطعات سنگ، برای تأکید بر عظمت و شهامت آن ها و نفی هرگونه ترس و وحشت از قلب هایشان است.

۴) قوّت جسم : 

روشن است که شجاعت اگر با قدرت جسمانی همراه نباشد نتیجه بخش نخواهد بود.از اینرو قدرت جسمانی، از لوازم شجاعت محسوب می شود. فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ يُعْطَى قُوَّةَ أَرْبَعِينَ رَجُلا.(۱۴۴)
یاران مهدی با چنین اوصافی، در شجاعت همچو سدّی محکم، شمشیری برنده و رکنی استوار، بی نظیرند.
امّا مهم اینست که انسان اگر در نهایت شجاعت هم باشد، نیاز به استقامت دارد. درواقع استقامت و بردباری یکی از نشانه های شجاعت است. إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون.(۱۴۵)
منتظران فرج، که همان یاران امام زمان (عج) در عصر غیبت می باشند، در راه تحقق آرمان های جهانی امام عصر (عج) مشکلات و مصائب فراوانی را به جان می خرند ولی از سَرِ اخلاص و تواضع، عمل خود را هیچ می پندارند و به جهت هجوم سختی ها و تحمل مشقّت ها، بر خداوند منّت نمی گذارند؛ چرا که خود را تنها در مقابل تکلیف می بینند و با نگاه انجام وظیفه پا به عرصه می گذارند. لَمْ يَمُنُّوا عَلَى اللَّهِ بِالصَّبْرِ وَ لَمْ يَسْتَعْظِمُوا بَذْلَ أَنْفُسِهِمْ فِي الْحَق‏.(۱۴۶)

ج) عشق به عدالت و ارزش های انسانی

«ما برای استقرار قسط و عدل تلاش کرده ایم و بازهم این ملّت در همین راه تلاش خواهد کرد، حرکتی که برای قسط و عدل است، بر حرکتی که در مقابل قسط و عدل ایستاده است پیروز خواهد شد. در این شکّی نیست. دنیا به سمت عدل و قسط حرکت می کند و معنای امام زمان (عج) و انتظار فرج همین است.»(۱۴۷)
از جمله ی مهم ترین ارزش های انسانی، ایثار است. آن حرکت گسترده ای که قرار است در آخرالزمان شکل بگیرد، برای هدایت و سازندگی است، نه جهان گشایی و زمین گیری.(۱۴۸) ایثار مقدمه این آرمان الهی است و آن چنان که رسول خدا (ص) از حق اهل بیت خود چشم می پوشاندند تا دیگران به رفاه برسند و از این رهگذر دل های کافران را نرم و نسبت به دین متمایل می کردند؛ ياران حضرت مهدي (عج) نيز، سختي‌ها را به جان مي‌خرند و از خوشي‌ها و لذايذ چشم مي‌پوشند و با دست‌هاي مهربانشان، خوبي‌ها و خوشي‌ها را به ديگران هديه مي‌دهند؛ تا از اين رهگذر، قلب‌ها را نرم کنند و مردم را به دامان پر از مهر و محبّت دين برگردانند.

د) امید به آینده ای روشن و نوید بخش

«انتظار یعنی دل سرشار از امید بودن نسبت به پایان راه زندگی بشر»(۱۴۹) امید به ظهور مهدی (عج) در واقع همان امید به خداست. زیرا امید به مهدی (عج) به ما می گوید اگرچه جهان در ظلم فرورفته، اما رحمت الهی هر لحظه بشریت را به نقطه ای نورانی سوق می دهد. وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ.(۱۵۰)
امید موتور حرکت انسان در زندگی است و امید به مهدی (عج) عامل حرکت استوارتر انسان در مسیر هدف اصلی بعثت انبیاء می باشد.(۱۵۱) «جوامع هم – اگر درست توجه کنیم – با حالت انتظار، از رکودی که قدرت ها و دشمن ها بر آن ها تحمیل می کنند، خارج می شوند. اگر در کشورهایی که امروز تحت سیطره ی استکبار جهانی و عوامل صهیونیسم هستند، حالت انتظار به وجود آید؛ به تغییر وضعی که بر آن ها تحمیل شده است قادر خواهند بود. متأسفانه در اغلب این کشورها حالت انتظار نیست، کأنّه وضع موجود را ابدی پنداشته اند و خیال می کنند قابل تغییر نیست. این همان چیزی است که دشمن ها و استکبار از همه چیز بیشتر آن را می خواهند.»(۱۵۲)
خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثين؛(۱۵۳) از امام امیرالمؤمنین در بیان این آیه روایت شده که فرمودند: هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ يَبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيَّهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَيُعِزُّهُمْ وَ يُذِلُّ عَدُوَّهُم؛(۱۵۴) بینید که خداوند چگونه در این آیه اراده خود به وراثت مستضعفین بر زمین را بیان کرده است. همان اراده ای که، إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُون؛(۱۵۵) و می بینید که چگونه محکم برآینده روشن زمین پافشاری کرده و آن را حتمی شمرده. خداوند متعال فرموده که اگرچه تاکنون چنین اتفاق بزرگی آن هم به این وسعت (الْأَرْضِ) محقق نشده؛ لکن دلیل نمی شود که بعد از این هم به وقوع نخواهد پیوست. در واقع خداوند حکیم در این آیه خبری را بازگو می کند ولی این خبر برخلاف بقیه اخبار، جای آنکه از گذشته باشد، از آینده و حتمی الوقوع است. یعنی روزی می رسد که با تلاش همین مستضعفین و با اراده ی عظیم الشأن الهی اینان وارثان و پیشوایان زمین قرار می گیرند. این آیه بر روشن کردن نور امید در دل ها تصمیم دارد. «بدیهی است که انسان های مأیوس نمی توانند هیچ حرکتی در راه اصلاح انجام دهند، آن چیزی که انسان ها را وادار به کار و حرکت می کند، نور و نیروی امید است. اعتقاد به مهدی موعود، دل ها سرشار از نور امید می کند. برای ما که معتقد به آینده حتمی ظهور مهدی موعود (عج) هستیم، این یأسی که گریبان گیر بسیاری از نخبگان جهان دنیاست، بی معناست.»(۱۵۶)

ه) تلاش برای برقراری حکومت عدل پیشه

«انتظار ظهور، اشتیاق انسان های صالح برای گسترش عدالت است.»؛(۱۵۷) «باید مقدمات متناسب با نتیجه و غایت باشد؛ غایت، جامعه ی آرمانیِ مهدوی است. با همان خصوصیتی که گفتیم. پس ما هم باید مقدمات را همان جور فراهم بکنیم، ما باید با ظلم نسازیم و باید علیه ظلم حرکت قاطع بکنیم، هرگونه ظلمی و از هرکسی.»(۱۵۸)
بنابراین یکی از وظائف بسیار مهم منتظران فرج اینست که طرح ها و برنامه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی اسلام را استخراج کنند و به گوش جهانیان برسانند. ارزش و مزایای برنامه های الهی را برای بشریت ثابت کنند. افکار جهانیان را برای پذیرفتن قوانین خدایی آماده سازند و خلاصه، مقدمات حکومت جهانی اسلام و مبارزه با ظلم و بیدادگری را فراهم آورند.

کسانی را که در این راه و برای پیشبرد هدف مقدس امام زمان(عج) و تهیه اسباب نهضت و قیام آن جناب می کوشند، می توان منتظر فرج خواند و درباره ی ایشان گفت که خودشان را برای ظهور و قیام مهدی دادگستر، آماده می سازند. چنین افراد فداکار و کوشایی را می توان مانند کسانی دانست که در میدان جنگ در خون خویش می غلتند. امام صادق فرموده اند: لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِه.(۱۵۹)
هر حکومتی برای برپایی و استقرار، به حاکمان و مدیران عادل و بصیر نیاز دارد. حکومت امام زمان (عج) هم از این قاعده مستثنی نیست. امام علی (ع) در کلام زیبایی مراتب فضل و کمال علمی یاران موعود آخرالزمان را چنین توصیف می کند: لَيُشْحَذَنَّ فِيهَا قَوْمٌ شَحْذَ الْقَيْنِ النَّصْلَ تُجْلَى بِالتَّنْزِيلِ أَبْصَارُهُمْ وَ يُرْمَى بِالتَّفْسِيرِ فِي مَسَامِعِهِمْ وَ يُغْبَقُونَ كَأْسَ الْحِكْمَةِ بَعْدَ الصَّبُوح‏ پس گروهى پاك و ثابت و مهذب گردند، مانند شمشيرى كه آهنگر آن را صيقل دهد. ديدگان آنها بنور قرآن روشن شود و تفسير آن در گوشهايشان جايگزين گردد. و جام حكمت را در صبح و شام بآنها بنوشانند.(۱۶۰)

امام زین العابدین (ع) نیز در توصیف یاوران امام زمان (عج) قوت عقل و اندیشه ی، آنان را اینگونه بیان می کند: تَمْتَدُّ الْغَيْبَةُ بِوَلِيِّ اللَّهِ الثَّانِي عَشَرَ مِنْ أَوْصِيَاءِ رَسُولِ اللَّهِ وَ الْأَئِمَّةِ بَعْدَهُ يَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِينَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِالسَّيْفِ أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِيعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْرا.(۱۶۱)
اصحاب امام زمان (عج) همانگونه که در بالاترین درجه تقوا و پرهیزگاری قرار دارند، از نظر کمال علمی نیز در بالاترین درجه قرار گرفته اند و از جام حکمت الهی و معرفت دینی، چنان که باید سیراب گشته اند. درنتیجه با توجه به آنچه در زمینه تناسب مقدمات با نتیجه گفته شد، منتظران امام زمان (عج) هم باید تمام تلاش خود را برای یافتن سطوح بالای علم و بصیرت انجام دهند.
یکی دیگر از مقدمات بسیار مهم برای برقراری حکومت عدل پیشه، ارتباط و یکدلی با دیگر منتظران است. درواقع شخص را زمانی می توان منتظر نامید که با هم نوعان خود در خلقت و عقیده، در جهت انقلاب مهدوی تعامل و رابطه برقرار کند. منتظر امام زمان (عج) می داند که برنامه آن حضرت یک برنامه جهانی است و همانطور که یاوران ایشان باید محکم،استوار و باتقوا باشند، تعداد آن ها نیز اهمیت دارد تا حرکتش در سطح جهانی پیروز شود؛ بنابراین به فکر گسترش یاران و منتظران آن حضرت خواهد افتاد و با ارتباط با آن ها به تقویت روحیات ایمانی خود و دیگران خواهد پرداخت تا به کمک دیگر منتظران باایمان، خود را آماده ی ظهور حضرت بنماید. فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعا.(۱۶۲)
«بزرگ ترین وظیفه منتظران امام زمان (عج) اینست که از لحاظ معنوی و اخلاقی و عملی و پیوندهای دینی و اعتقادی و عاطفی و همچنین برای پنجه درافکندن با زورگویان خود را آماده کنند.»(۱۶۳)

امام صادق (ع) می فرمایند: إن أصحاب القائم (عليه السلام) يلقى بعضهم بعضا كأنهم بنو أب و ام، و إن افترقوا افترقوا عشاء و التقوا غدوة، و ذلك تأويل هذه الآية:اسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً.(۱۶۴)
و این نیست مگر به سبب اینکه هواها و خودخواهی ها از جانشان رخت بربسته و به جای آن خداخواهی و خداپرستی نشسته است. با این انسجام و یک رنگی است که می توان به اهداف جهانی دست یافت و آرمان های الهی را تحقق بخشید. سپاهی که از اختلاف و چنددلی رنج می برد، چگونه می تواند سرافرازانه بام دنیا را فتح کند؟! در دعای افتتاح هم ما خود را راغب و مشتاق دولتی می خوانیم که نفاق و دورویی در آن خوار و ذلیل است. اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَة تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَه.(۱۶۵)
لازم به ذکر است که بهترین روش برای برقراری چنین ارتباطی و همچنین اثبات اصل مهدویت و امثال آن، تمسک به روش های هنری است. «مسأله مهدویت مسأله ای مهم و اساسی است. اثبات مهدویت کار بسیار آسانی است. اثبات اصل مهدویت در یک محفل علمی، با مخاطبانی که اهل علم و اهل تفکر و استدلال اند، جزء آسان ترین کارها است. در این هیچ تردیدی نیست. ایمان و اعتقاد مردم هم خوب است. منتهی تعمیق این ایمانی که مردم به امام زمان (عج) دارند، کار بسیار ظریفی است، باید در این قضیه با شیوه های هنرمندانه وارد شد.»(۱۶۶)

آخرین نکته ای که در زمینه ی تلاش برای برقراری حکومت عدل پیشه باید ذکر شود، بحث ایجاد و آمادگی دائم رزمی برای ظهور حضرت (عج) است. از اینرو شرکت در بسیج می تواند یکی از وظائف منتظران باشد. «بسیجیان، ارتباط خاصی با این نقطه اساسی عواطف دل های شیعیان و مسلمانان دارند. بسیج، به معنای حضور و آمادگی در همان نقطه ای است که اسلام و قرآن و امام زمان (عج) و این انقلاب مقدس به آن نیازمند است. لذا پیوند میان بسیجیان عزیز و حضرت ولی عصر ارواحنا فداه – مهدی موعود عزیز – یک پیوند ناگسستنی و همیشگی است.»(۱۶۷)

و) رعایت موازین و قوانین دینی و اخلاقی

وظیفه دیگری که بر گردن منتظرانِ بزرگترین گشایش، نهاده اند؛ اینست که احکام و برنامه های فردی و اجتماعی اسلام را استخراج و بین خودشان به طور کامل اجرا کنند. با اجرای برنامه های اقتصادی اسلام، مشکلات اقتصادی را حلّ کنند، ضمن مبارزه با فقر و بیکاری و تمرکز ثروت های غیرمشروع،و به کار بستن قوانین نورانی اسلام، جلو ظلم و بیدادگری را در حدّ توان بگیرند. خلاصه باید گفت که احکام و برنامه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و عبادی اسلام را را در حدّ توان پیاده سازند و نتایج درخشان آن را عملاً دربرابر دیدگان جهانیان مجسّم سازند.
بسیار مناسب است دراین باره به روایتی که سيد رضى الدين بن طاوس در كتاب «سعد السعود» مينويسد اشاره کنیم: أَنِّي وَجَدْتُ فِي صُحُفِ إِدْرِيسَ النَّبِيِّ عِنْدَ ذِكْرِ سُؤَالِ إِبْلِيسَ وَ جَوَابِ اللَّهِ لَهُ قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِي إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُونَ؛(۱۶۸) قَالَ لَا وَ لَكِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ إِلى‏ يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ؛(۱۶۹) فَإِنَّهُ يَوْمٌ قَضَيْتُ وَ حَتَمْتُ أَنْ أُطَهِّرَ الْأَرْضَ ذَلِكَ الْيَوْمَ مِنَ الْكُفْرِ وَ الشِّرْكِ وَ الْمَعَاصِي وَ انْتَخَبْتُ لِذَلِكَ الْوَقْتِ عِبَاداً لِي امْتَحَنْتُ قُلُوبَهُمْ لِلْإِيمَانِ وَ حَشَوْتُهَا بِالْوَرَعِ وَ الْإِخْلَاصِ وَ الْيَقِينِ وَ التَّقْوَى وَ الْخُشُوعِ وَ الصِّدْقِ وَ الْحِلْمِ وَ الصَّبْرِ وَ الْوَقَارِ وَ التُّقَى وَ الزُّهْدِ فِي الدُّنْيَا وَ الرَّغْبَةِ فِيمَا عِنْدِي وَ أَجْعَلُهُمْ دُعَاةَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ وَ أَسْتَخْلِفُهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ أُمَكِّنُ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَيْتُهُ لَهُمْ ثُمَّ يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً يُقِيمُونَ الصَّلاةَ؛(۱۷۰) لِوَقْتِهَا وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ؛(۱۷۱) لِحِينِهَا وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ؛(۱۷۲) وَ أُلْقِي فِي تِلْكَ الزَّمَانِ الْأَمَانَةَ عَلَى الْأَرْضِ فَلَا يَضُرُّ شَيْ‏ءٌ شَيْئاً وَ لَا يَخَافُ شَيْ‏ءٌ مِنْ شَيْ‏ءٍ ثُمَّ تَكُونُ الْهَوَامُّ وَ الْمَوَاشِي بَيْنَ النَّاسِ فَلَا يُؤْذِي بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ أُنْزِعُ حُمَةَ كُلِّ ذِي حُمَةٍ مِنَ الْهَوَامِّ وَ غَيْرِهَا وَ أُذْهِبُ سَمَّ كُلِّ مَا يَلْدَغُ وَ أُنْزِلُ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ تَزْهَرُ الْأَرْضُ بِحُسْنِ نَبَاتِهَا وَ تُخْرِجُ كُلَّ ثِمَارِهَا و أَنْوَاعَ طِيبِهَا وَ أُلْقِي الرَّأْفَةَ وَ الرَّحْمَةَ بَيْنَهُمْ فَيَتَوَاسَوْنَ وَ يَقْتَسِمُونَ بِالسَّوِيَّةِ فَيَسْتَغْنِي الْفَقِيرُ وَ لَا يَعْلُو بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ يَرْحَمُ الْكَبِيرُ الصَّغِيرَ وَ يُوَقِّرُ الصَّغِيرُ الْكَبِيرَ وَ يَدِينُونَ بِالْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلُونَ؛(۱۷۳) وَ يَحْكُمُونَ أُولَئِكَ أَوْلِيَائِي اخْتَرْتُ لَهُمْ نَبِيّاً مُصْطَفًى وَ أَمِيناً مُرْتَضًى فَجَعَلْتُهُ لَهُمْ نَبِيّاً وَ رَسُولًا وَ جَعَلْتُهُمْ لَهُ أَوْلِيَاءَ وَ أَنْصَاراً تِلْكَ أُمَّةٌ اخْتَرْتُهَا لِنَبِيِّيَ الْمُصْطَفَى وَ أَمِينِيَ الْمُرْتَضَى ذَلِكَ وَقْتٌ حَجَبْتُهُ فِي عِلْمِ غَيْبِي وَ لَا بُدَّ أَنَّهُ وَاقِعٌ أُبِيدُكَ يَوْمَئِذٍ وَ خَيْلَكَ وَ رَجِلَكَ وَ جُنُودَكَ أَجْمَعِينَ فَاذْهَبْ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ إِلى‏ يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُوم.(۱۷۴) شيطان به خدا گفت: مرا تا روز رستخيز مهلت بده خدا فرمود: نه تو را تا روزى كه وقت آن معلوم است مهلت ميدهم. آن روز، روزى است كه زمين را از لوث كفر و شرك و گناهان پاك ميگردانم مردانى را براى زندگى در آن روز بر مى‏گزينم كه دلهاى آنها را براى ايمان و درون آنها را با پرهيزكارى و اخلاص و يقين و تقوى و فروتنى و راستى و بردبارى و استقامت در امر دين و وفا و زهد در دنيا، و ميل بآنچه من بآنها ميدهم، امتحان كرده‏ام.

آنها را داعيان مهر و ماه قرار داده‏ام، و سروران زمين ميگردانم، و دين (اسلام) را كه براى آنها برگزيده‏ام، براى آنها باقى ميگذارم. تا آنكه مرا چنان كه ميبايد عبادت كنند، و بمن شرك نورزند.
نمازها را در اوقات مخصوص بخود بپا دارند، و زكاة مال خود را بپردازند و امر بمعروف كنند، و نهى از منكر نمايند. در آن زمان امانت دارى را در روى زمين برقرار سازم كه هرگز چيزى تلف نشود، و كسى از چيزى نترسد، جانوران و چهارپايان در ميان مردم باشند، و بيكديگر آزار نرسانند، و تمام جانوران زهر دار را از ميان ميبرم، و اثر سم حيوانات نيش دار را، بلا اثر ميگذارم.

بركات خود را از زمين و آسمان بر آنها ميفرستم، و زمين با گياهان و سبزه خود نزهت گيرد، و هر درخت ثمر دارى و عطر آگينى، ثمر و عطر خود را بيرون ميدهد. رأفت و ترحم را در دل آنها جاى دهم، بطورى كه مواسات و برادرى ميان آنها برقرار گردد، و آنچه دارند على السويه ميان خود قسمت كنند، فقرا بى‏نياز ميشوند و كسى بر ديگرى برترى ندارد. و بزرگ بر كوچك ترحم ميكند و كوچك بزرگ را محترم ميدارد، همه متدين بدين حق (اسلام) هستند و طبق دستورات آن رفتار ميكنند و حكم مينمايند.
آنها دوستان من هستند كه پيغمبرى چون محمد مصطفى و امام امينى مانند على مرتضى را براى (هدايت و راهنمائى) آنها برگزيدم، و آن مردم را دوستان و ياوران پيغمبرم محمد مصطفى و امينم على مرتضى قرار دادم.

اى شيطان! آن روز وقتى است كه در علم غيب خودم پنهان كرده‏ام، و ناچار بوقوع مى‏پيوندد. در آن روز تو و تمام دار و دسته و لشكرت را نابود ميگردانم، فاذهب فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ إِلى‏ يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ.(۱۷۵)
«کسی که منتظر آن مصلح بزرگ است، باید از خود زمینه های صلاح را آماده سازد و کاری کند که بتواند برای تحقق صلاح بایستد.»(۱۷۶) قرآن کریم نیز ایمان و عمل صالح را شرط چنین حرکت گسترده ای می داند. وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِم.(۱۷۷)
«اگر ما شخصاً خودمان صالح باشیم و حکومت نیز صالح باشد، می توانیم اصلاح را در همه جای دنیا و بیش از همه در کشور خودمان گسترش بدهیم. ولی اگر ما صالح نبودیم هیچ اتفاق مثبتی در جهت اهداف به وقوع نخواهد پیوست. اگر صالح شدیم، آن وقت سرنوشتی که خدا برای صالحان محیّا کرده است، متعلق به ما خواهد بود.»(۱۷۸) وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُون‏؛(۱۷۹) منتظرین مصلح خود باید صالح باشند و وظایف دینی و احکام الهی را انجام دهند و تقوا پیشه سازند. منتظر امام زمان (عج) کسی است که در عصر غیبت به تهذیب و تذکیه ی خود بپردازد، رذایل اخلاقی را از نفس خویش دور بزداید و به کسب فضایل مشغول گردد. چنانکه در روایتی از امام صادق (ع) روایت شده است: مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ.(۱۸۰)
موضوع تهذیب نفس و پرهیز از گناه و اعمل ناپسند، به عنوان یکی از وظایف منتظران در عصر غیبت، از چنان اهمیتی برخوردار است که در یکی از نامه های امام زمان (عج) به شیخ مفید رحمه الله، از اعمال ناشایست و گناهانی که از شیعیان سر می زند، اظهار تأسف نموده اند.(۱۸۱) باید در نظر داشت که تنها زمانی می توانیم خود را منتظر امام زمان (عج) بدانیم که در زندگی فردی و اجتماعی خود، راه و روش مورد نظر او را پیاده کنیم و در تمامی مراحل زندگی رضایت حضرتش را در نظر بگیریم.
ز) داشتن روحیه ی تعهد و مسئولیت پذیری

«انتظاری که از آن سخن گفته اند، فقط نشستن و اشک ریختن نیست؛ انتظار به معنای اینست که ما باید خود را برای سربازی امام زمان (عج) آماده کنیم. سربازی امام زمان (عج) کار آسانی نیست. سربازی منجیِ بزرگی که می خواهد با تمام مراکز قدرت و فساد بین المللی مبارزه کند، احتیاج به خودسازی و آگاهی و روشن بینی دارد. عده ای این اعتقاد را وسیله ای برای تخدیر خود یا دیگران قرار می دهد، این غلط است. ما نباید فکر کنیم که چون امام زمان (عج) خواهد آمد و دنیا را پر از عدل و داد خواهد کرد، امروز وظیفه ای نداریم؛ نه به عکس، ما امروز وظیفه داریم در آن جهت حرکت کنیم تا برای ظهور آن بزرگوار آماده شویم. شنیده اید، در گذشته کسانی که منتظر بودند، سلاح خود را همیشه همراه داشتند، این یک عمل نمادین است و بدین معناست که انسان از لحاظ علمی و فکری و عملی باید خود را بسازد و در میدان های فعالیّت و مبارزه، آماده به کار باشد.»(۱۸۲) قرآن کریم با بیان حتمی بودن امتحان الهی مسئولیت پذیری و آمادگی تام و کامل را نیاز اساسی می داند: وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرين.(۱۸۳)

برخی به خطا به گونه ای اندیشه مهدویت را تصویر می کنند که انتظار براساس آن به معنای کمک به رشد ظلم و فساد و پرشدن دنیا از گناه می باشد، در حالی که بی شک چنین اموری با هدف دین بیگانه است، بنابراین انتظار و عشق به مهدی (عج) یعنی عشق و امید به همه خوبی ها که این عشق و امید عاملی است که انسان را وادار می کند تا هرچه بیشتر و محکم تر در راه خوبی ها قدم بردارد. پس انتظار فرج مسئولیّت آفرین است. به همین جهت عاشورایی بودن به معنای پذیرش بالاترینِ مسئولیت ها؛ زمینه ساز ظهور ولی مطلق می باشد. «جمع بندی نهضت حسینی این است که یک روز از امام حسین (ع) در حالی که همه دنیا در زیر سیطره ظلمات و جور پوشیده و محکوم بود و هیچ کس جرأت نداشت حقیقت را بیان کند؛ قیام کرد. . . . فرض کنیم شب عاشورا، وقتی حضرت فرمودند که من بیعتم را برداشتم، بروید، همه می رفتند. ابوالفضل و علی اکبر هم می رفتند و حضرت تنها می ماند. روز عاشورا چه می شد؟ حضرت برمی گشت یا می ایستاد و تنها می جنگید؟ در زمان ما یک نفر پیدا شد که گفت اگر من تنها بمانم و همه دنیا در مقابلم باشند از راهم برنمی گردم؛ آن شخص امام ما بود که عمل کرد و راست گفت: صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّه؛(۱۸۴) دیدید که یک انسان حسینی عاشورایی چه کرد؟ خب! اگر همه ما عاشورایی باشیم، حرکت دنیا به سمت صلاح، سریع، و زمینه ی ظهور ولی مطلقِ حق، فراهم خواهد شد.»(۱۸۵)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا؛(۱۸۶) امام محمد باقر فرمودند : شكيبا باشيد بر انجام فرائض‏ دينى، و صبر كنيد بر آزار دشمنانتان، و مواظب ظهور امام خود مهدى منتظر باشيد!(۱۸۷)

در آخر باید گفت که «قبل از دوران مهدی موعود (عج)، آسایش و راحت طلبی و عافیت نیست. در روایات «وَ اللَّهِ لَتُمَحَّصُنَّ وَ اللَّهِ لَتُغَرْبَلُن‏»(۱۸۸) است. به شدت امتحان می شوید، فشار داده می شوید. امتحان در کجا و چه زمانی است؟ آن وقتی که میدان مجاهدتی هست.»(۱۸۹)
نتیجه گیری

ظهور تنها یک اتفاق در قسمتی از تاریخ نیست؛ بلکه نتیجه تلاش تمام پیامبران و انسان های صالح است. معنی انتظار، نتیجه بخشی به همین تلاش است. انسانی که بتواند این حقیقت الهی را به روشنی درک کند، یقیناً خود را در همین جهت به تکاپو وامی دارد.مردم اگر بدانند که خداوند متعال چه غایتی را برای آنان ذخیره کرده و قرار است روزی، عدالتی به این وسعت در راستای تکامل شکل گیرد؛ دیگر وضع موجود را ابدی نمی پندارند و آرایش انتظار به خود می گیرند. بنابراین وظایف منتظران را به خوبی می یابند و در راستای عمل به آنها از خود هیچگونه سستی نشان نمی دهند. برهمین اساس پیشنهاد می گردد، مبلغان دین توحیدی اسلام زودتر از همه این حقیقت عظیم را درک کنند و نگاه خود را به همه جهان کماً و کیفاً برای بازخوانی پرونده مهدویت، معطوف سازند تا بتوانند برای روزی که مهدی عدالت گستر (عج) شهد عدالت در کام جهانیان می گذارد، مقدمه سازی کنند.

اَللهُمَّ عَجِّل لِوَلیِّکَ الفَرَج و العافيه و النصر و اجعلنا من خیر انصاره و اعوانه و المستشهدين بين يديه

منبع:راسخون

انتظار ظهور – حرکت به سوی عدالت(بخش اول) + ویدئو

ویدئو مهدویت استاد رائفی پور

________________________________________________________________________________________