زمان و محل آغاز قیام یمانی + مهدویت

امتیاز یادت نره

زمان و محل آغاز قیام یمانی – زمان و محل آغاز قیام یمانی

(بسم الله الرحمن الرحیم)

قیام یمانی بنابر برخی منابع روایی، به معنای قیام یک مرد هاشمی نسب و اهل یمن علیه سفیانیاست. این رویداد در برخی روایات از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی(عج) معرفی شده است. به نقل برخی روایات یمانی از نسل امام حسین(ع) است و نسبش به زید بن علی می‌رسد[۱] و طبق برخی دیگر از روایات، از نسل امام حسن مجتبی(ع) است. او همزمان با ظهور سفیانی و سید خراسانی در یک روز و یک ماه و یک سال قیام می‌کند.[۲] درباره صحت سند روایات مربوط به جزئیات قیام یمانی باید تحقیقات کارشناسانه صورت پذیرد.

در سالهای اخیر در عراق ابی عبدالله الحسینی القحطانی، معروف به حیدر مشتت خود را به عنوان یمانی معرفی کرد. فرد دیگری نیز به نام «احمد بن اسماعیل بصری» که بین یاران خود به نام احمد الحسن معروف است چنین ادعایی کرده است. وی کتاب‌های متعددی در اثبات ادعاهای خود دارد. او معتقد است تمام فقهای شیعه دجال هستند و موضع‌گیری‌هایی نیز علیه آیت الله سیستانی دارد.

netpaak.ir telegram زمان و محل آغاز قیام یمانی + مهدویت

شخصیت یمانی

آگاهی دقیقی درباره هویت شخصی که او را «یمانی» خوانده‌اند، از روایات به دست نمی‌آید. در برخی روایات، او از سادات حسنی و در برخی دیگر حسینی معرفی شده است.[۳][۴] او را کسی دانسته‌اند که مردم را به سوی امام مهدی دعوت می‌کند.[۵] برخی روایات گفته‌اند که یمانی در دوره ظهور حضرت مهدی زنده است و بنابر برخی دیگر، او نود سال قبل از ظهور مهدی(عج) کشته می‌شود و هنگام ظهور، رجعت خواهد کرد. در حدیثی خروج یمانی با سفیانی و خراسانی همزمان است؛ اما در روایتی دیگر، یمانی قبل از سفیانی قیام می‌کند. در برخی روایات یمانی بر سفیانی غلبه می‌کند، اما در برخی دیگر، شکست می‌خورد.[۶]

مدعیان تاریخی
مَقدسی در کتاب «البدع و التاریخ» نام کسانی را که خود را یمانی و قحطانی معرفی کرده‌اند، آورده است. برخی،حوثی‌های یمن را یمانی یاد شده در روایات دانسته‌اند؛ اما آنان خود چنین ادعایی ندارند.

احمد الحسن با مدرک مهندسی شهرسازی از دانشگاه عراق و بدون تحصیلات دینی، در بصره ادعا کرد که با چهار واسطه از اولاد امام زمان(عج) و یمانی موعود است و قرار است حکومت عصر ظهور را زمینه‌سازی کند. احمد مدعی شد پس از حکومت و وفات حضرت مهدی(عج)، او و یازده مهدی دیگر امامان بعد از امام مهدی(عج) خواهند بود. وی کتاب‌های متعددی در اثبات ادعاهای خود دارد. او معتقد است تمام فقهای شیعه دجال هستند و موضع‌گیری‌هایی نیز علیه آیت الله سیستانی دارد.[۸]

قیام یمانی

برخی روایات به وقوع نهضتی اسلامی در آخرالزّمان در یمن، قبل از ظهور امام عصر(ع) اشاره دارند که هدف آن، یاری آن امام و زمینه سازی ظهور ایشان است. از این روایات نمی‌توان زمان و هویت این قیام را دریافت. در حدیث منسوب به امام صادق(ع) قیام یمانی در کنار چهار علامت دیگر(صیحه آسمانی، خروج سفیانی، قتل نفس زکیه، خسف بیداء) از نشانه‌های قطعی ظهور معرفی شده است.در روایتی، پرچم یمانی هدایت‌بخش‌ترین پرچم‌ها خوانده شده، و بر ضرورت پیوستن مردم به او تأکید شده است.

روایاتی که از مشخصات و جزئیات این حادثه سخن می‌گویند متفاوت بوده و برخی سند صحیحی ندارند.

زمان و محلّ آغاز قیام
قیام یمانی بنابر روایت، از یمن همزمان با شورش سفیانی، در ماه رجبِ قبل از ظهور آغاز می‌گردد. در روایات مربوط به قیام یمانی، به شهرهای صَنعا، عَدَن، کِنده و منطقه اَبین اشاره شده است. روایات مربوط به صنعا مستفیض اند و از طریق شیعه و اهل سنت نقل شده‌اند.[۹]

اهداف و مراحل قیام یمانی
قیام یمانی دعوت به حق و یاری رساندن به انقلاب امام مهدی(ع) و فراخواندن به بیعت آن حضرت است.

در روایات مربوط به قیام یمانی، به هم پیمان شدن وی با سید خراسانی و یاری او در برابر دشمنانش و جنگ دمشق و آزادسازی آن از سیطره سفیانی اشاره شده است.

پیوستن یمانی به امام مهدی(عج)

یمانی، چند ماه پس از قیام و نهضت خود در یمن، سرانجام به سرزمین حجاز می‌رود و پس از آشکار شدن امام مهدی(ع) در میان گروه اندک یاران خویش در مدینه، در کنار ایشان قرار می‌گیرد، سفیانی گروهی را برای دستگیری آنها به مدینه اعزام می‌کند ولی امام و یمانی به سمت مکه می‌روند. لشکر سفیانی به دنبال آنها از مدینه به سمت مکه حرکت می‌کند که در سرزمین بیداء به اعجاز الهی به زمین فرو رفته و نابود می‌شوند.

فرجام قیام
به دلیل نبود روایات معتبر درباره اینکه قیام یمانی چگونه پایان می‌یابد نمی‌توان به طور قطع درباره پایان کار وی سخنی گفت. در روایتی فرجام قیام یمانی چنین بیان شده است: پس از جنگ‌ها و شکست‌های متعدد، یمانی بر سفیانی پیروز شده و او را می‌کشد و در روایتی دیگر او مغلوب سفیانی می‌شود.

پانویس و یادداشت‌ها

کاظمی، سید مصطفی ؛ بشاره الاسلام، نجف، بی‌نا، ۱۳۸۲ ق، ص ۱۷۵

قزوینی، محمد کاظم ؛ الامام المهدی(عج)، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۵ م، ص ۲۲۷
بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۶۲.
شبلنجی؛ نور الابصار، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۶م،ص ۱۷۲
الغیبة للنعمانی، ص ۲۵۶
رایات الهدی و الضّلال فی عصر الظّهور، ص۱۰

یادداشت‌ها

مِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِی لَا بُدَّ أَنْ یکونَ قَبْلَ قِیامِ الْقَائِمِ خُرُوجُ السُّفْیانِی وَ خَسْفٌ بِالْبَیدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّکیةِ وَ الْمُنَادِی مِنَ السَّمَاءِ؛ از نشانه‌های حتمی که ناگزیر پیش از قیام قائم علیه‌السلام خواهد بود، خروج سفیانی و فرو رفتن در سرزمین بیداء و کشته شدن نفس زکیه و منادی از آسمان است. الغیبة نعمانی، ص۲۶۴

امام صادق(ع) می‌فرمایند: «در میان درفش‌ها (پرچم ها)، هدایت گرتر از درفش یمانی وجود ندارد، چون درفش حق است و شما را به سوی صاحبتان دعوت می‌کند». بشارة الاسلام، ص ۹۳

ادامه روایت قبل از امام صادق(ع):«وقتی یمانی قیام می‌کند، فروش اسلحه به مردم حرام است. پس به سوی او بشتابید که درفش او درفش هدایت است. بر هیچ مسلمانی سرپیچی از او جایز نیست و اگر کسی چنین کند، اهل آتش است، زیرا او مردم را به حق دعوت می‌کند». الغیبة للنعمانی، ص۲۵۶

امام باقر(ع) فرمود: وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْیانِی مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْیمَانِی مِنَ الْیمَنِ وَ… ؛ از علامات قیام او: خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و…. کمال الدین و اتمام النعمه، ج۱، ص۳۲۷

از امام رضا(ع) روایت شده است:«خروج سفیانی، یمانی و خراسانی در یک سال، یک ماه و یک روز و ترتیب آنها همچون رشته مهره‌ها پشت سر هم خواهد بود. سختی از هر سو پدید آید، وای بر کسی که با آنها مخالفت و دشمنی کند». بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۲

در سخنی از امام ششم شیعیان نقل شده است که آن حضرت(ع) ضمن اشاره به جایگاه قیام یمانی، از او به عنوان شکننده چشم سفیانی دشمن امام مهدی(ع) یاد می‌کنند: «سفیانی کجا خواهد بود؟ و حال آنکه هنوز شکننده چشم او از صنعای یمن خروج نکرده است». معجم احادیث الامام المهدی(ع)، ج۳، ص۴۷۸

در روایتی صحیح از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمودند: «هنگامی که یمانی قیام کرد، به سوی او برخیز و بر هیچ مسلمانی جایز نیست که با او به مقابله برخیزد؛ زیرا هر کس چنان کند، از اهل دوزخ باشد زیرا او به حق و راهی مستقیم فرا می‌خواند». بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۳۲

«و خداوند عزّوجلّ برای او یعنی امام مهدی(ع) خراسان را می‌گشاید و اهل یمن از او اطاعت می‌کنند». یوسف شافعی، عقدالدّرر، ص۹۰

از امام علی(ع) روایت شده است: «و [سفیانی] به روش ستمکاران نخستین عمل می‌کند و خداوند از آسمان بر عملش خشم می‌گیرد، آنگاه جوانی را از مشرق که به اهل بیت پیامبر(ص) فرامی خواند، علیه او برمی‌انگیزاند. اینان اصحاب پرچم‌های سیاه هستند. خداوند به ایشان عزت اعطا و پیروزی را برایشان نازل می‌فرماید، پس احدی با ایشان به نبرد نمی‌پردازد مگر اینکه او را شکست می‌دهند و سپاه قحطانی [یمنی] به حرکت درمی آید… و جوان یمنی در پی نابود کردن حمّاز جزیره [سفیانی] است تا آنکه در دمشق فرود می‌آیند و آن را [در مدّت زمانی] سریع‌تر از دریا فتح می‌کنند». متّقی هندی، کنزالعمال، ص۱۴، ح۳۹۶۸.

در روایتی از امیرالمؤمنین(ع) آمده است: «سپاهی به مدینه فرستاده می‌شود. پس هر کس از آل محمد(ص) را که توانستند، می‌گیرند و مردان و زنان از بنی هاشم کشته می‌شوند. در آن هنگام، مهدی و سپیدنشان (یمانی) از مدینه به مکه می‌گریزند. پس گروهی در جستجوی آن دو فرستاده می‌شوند، در حالی که آن دو به حرم خدا و امنیت او رسیده‌اند». ابن حماد، الفتن، ص ۲۲۳، جزء ۵، ح ۸۷۷. ؛ از ارطاط نیز نقل شده است: «سپس مهدی و منصور از مدینه در حال فرار خارج می‌شوند و سفیانی گروهی را برای گرفتن آن دو می‌فرستد. پس هنگامی که مهدی و منصور به مکه رسیدند، لشکریان سفیانی در بیداء فرود می‌آیند و در زمین فرو می‌روند. سپس مهدی(ع) خارج می‌شود تا آنکه از مدینه عبور کند». ابن حماد، الفتن، ص ۲۱۲.زمان و محل آغاز قیام یمانی

از امام صادق(ع) نقل شده است: «سفیانی با هر کسی که با او درگیر شود، چیره می‌شود مگر یمانی…. سپس یمانی را هدف قرار می‌دهد. پس یمانی برای دفع شرّ او به پا می‌خیزد و سفیانی در پی جنگ‌های فراوان و درگیری‌های سخت شکست می‌خورد و یمانی او را دنبال می‌کند. در نتیجه، جنگ‌ها و شکست‌های سفیانی زیاد می‌شود. پس یمانی، سفیانی و پسرش را کنار رود «لوّ» در میان اسیران می‌یابد و آن دو را تکه تکه می‌کند». مختصر اثبات الرجعه، ح ۱۶ زمان و محل آغاز قیام یمانی

منابع:

شبلنجی؛ نور الابصار، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۶م،

کاظمی، سید مصطفی ؛ بشاره الاسلام، نجف، بی‌نا، ۱۳۸۲ ق

قزوینی، محمد کاظم ؛ الامام المهدی(عج)، بیروت، بی‌نا، ۱۹۹۵ م،

الغیبة للنعمانی، ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، مصحح: غفاری، علی اکبر، نشر صدوق، تهران، ۱۳۹۷ ق

معجم احادیث الامام المهدی علیه‌السلام،علی کورانی، مؤسسة المعارف الاسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۱ق

بحار الانوار، علامه مجلسی، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق

کمال الدین و تمام النعمه، محمد بن علی الصدوق (م. ۳۸۱ ق.)، اول، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲ ق.

کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم النعمانی (م. ۳۸۰ ق.)، به کوشش علی اکبر غفاری، تهران، مکتبة الصدوق، [بی تا].

درسنامه مهدویت، خدامراد سلیمیان، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، قم، ۱۳۸۹ش

رایات الهدی و الضّلال فی عصر الظّهور، فتلاوی، مهدی حمد، دار المحجه البیضاء، بيروت

کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه : مهدی حقی، تهران، چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۵، چاپ چهارم